De zestiende editie van het jaarboek Zaanse Verhalen, editie 2023, is verschenen en beschrijft het volksleven in de molenrijke Zaanstreek aan de hand van de archieven van de rechtbanken van de Banne Westzaan en Oostzaan.  Zo kunnen we een kijkje nemen in het vaak ruige verleden van de Zaankanters in de achttiende en negentiende eeuw.

Molenbazen zoals Pieter Fijn van oliemolen Het Varken in Koog verdween zo maar wekenlang spoorloos. Zaagmolenbaas Simon Roncks uit Zaandijk mishandelde zijn vrouw. Aris Pinke, eigenaar van poedermolen De Tuinman in Wormerveer, werd in Alkmaar in het verbeterhuis opgesloten. In Westzaan verwekte Broer Claesz een kind bij een doofstom en ongehuwd buurmeisje. In de Assendelver papiermolen De Huisman en de Koger oliemolen De Paap werd brand gesticht. De daders werden gepakt. De molens werden altijd geteisterd door diefstallen.

Daam Schijf bouwde een schip zonder zeilen. Het Zaandamse volk kwam er tegen in opstand. Maquettebouwer Bruno van de Stadt uit Koog dook in deze historie en maakte een fraai model van Malle Schip inclusief de bijzondere aandrijving. De ongehuwde Cornelisje Groen uit Krommenie beweerde dat dorpsonderwijzer Verweele de vader van haar kind was. In Westzaan brak hevige ruzie uit over een erfenis tussen de eigenaar van snuifmolen De Jonge Dolfijn en zijn schoonvader.

De rechtbanken hadden het er bijzonder druk mee. In Zaanse Verhalen 2023 – Molens, mensen en misdaad  wordt uitgebreid in gegaan op tal van dit soort zaken.

Auteur: Ron Couwenhoven (1946) uit Zaandam startte de reeks jaarboeken over de Zaanse windmolenindustrie in 2008. Hij schreef ook het standaardwerk 1100 Zaanse Molens en tal van andere publicaties over de rijke historie van de Zaanstreek.

Het boek “Zaanse Verhalen 2023 – Molens, mensen en misdaad” is te koop bij De Cacaoboom in Zaandijk. Prijs: € 22,50