In 2010 is begonnen met de restauratie van de molenaarswoning De Blijdschap. De woning komt oorsponkelijk uit Assendelft en wordt nu herbouwd aan de Smidslaan in Zaandijk. Op 8 november 2002 werd vanuit particulier initiatief de Elout Wytema Stichting opgericht met als doel het behoud van het monumentaal Zaans erfgoed.
Op 27 december 2010 daaropvolgend werd voor deze stichting een perceel grond verworven aansluitend aan het meest zuidelijk stukje beschermd dorpsgezicht in Zaandijk.
Dit stukje grond in de Smidslaan in Zaandijk ligt op de toeristische route van station Koog/Zaandijk naar de Zaanse Schans. Vanaf de Lagedijk kijkt men in de Smidslaan.
Hoe broodnodig een stichting die zich inzet voor het behoud van het Zaans erfgoed is, bleek al direct, nauwelijks drie dagen later. De stichting kon meteen aan de slag: Tijdens de jaarwisseling werd bekend dat de gemeente een onherroepelijke sloopvergunnig had verleend voor de sloop van een niet beschermd 17e eeuws pand in Assendelft. De sloop zou beginnen op 3 januari. Daags tevoren kon met de eigenaar worden afgesproken dat het pand niet door een sloper zou worden vernietigd, maar dat de stichting daarentegen het pand voorzichtig zou uitpellen, fotograferen, documenteren, opmeten en uiteennemen, ten behoeve van herbouw op een passende plaats.
Het pand bleek de uit ca 1650 stammende molenaarswoning van de in 1907 gesloopte meelmolen “De Blijdschap”. Ter plaatse in Assendelft is vanaf 1441 meel gemalen, zodat het om een historisch zeer interessante plek gaat.
Doordat het pand van buiten en van binnen door vele verbouwingen onherkenbaar was geworden is het aan het oog van historici kennelijk ontsnapt en buiten alle inventarisaties gebleven. Het betreft hier een uitzonderlijk gave vrijwel volledig complete houtskeletbouwconstructie waarschijnlijk uit het midden van de 17e eeuw, met drie zwaanshalskorbelen aan de zuidzijde en twee holle en een zwaanshalskorbeel aan de noordzijde, waar de bedsteden waren. In de oostgevel bevindt zich centraal een 17e eeuws deurkozijn met een bovenlicht waar zich glas en lood heeft bevonden. De originele puibalk is hier aanwezig. Bijzonder is dat in deze gevel het oorspronkelijk buitenschot nog grotendeels aanwezig is. Aan de westkant hebben nog twee traveeën gezeten, die waarschijnlijk in 1936 zijn afgebroken. Daaronder bevond zich aan de noordwestzijde een kelder van 4 bij 2 meter met groengele plavuizen. Deze kelder werd aangetroffen en opgegraven. Daarboven bevond zich een opkamer.
De onderdelen van de dragende constructie, zoals de puibalk en de opvolgende balk alsmede de de kapspanten zijn onder de vloer als onderslagen teruggevonden, zodat het hele houtskelet praktisch compleet is en herbouwd kan worden. In de zuidgevel zijn de inkepingen van de drie kruiskozijnen duidelijk aanwezig. Daartussen heeft een bakstenen klamp met tegelwerk gezeten. In de topgevel, die veranderd is bevindt zich een oud kozijn, dat deel uitmaakt van de kapspantconstructie.
Ook de kap is praktisch gaaf en nog in goede staat met kapspanten, gordingen en nokbalk, die onderbroken werd door een schoorsteen, die op oude fotos is te zien. Veel oorspronkelijk dakbeschot kan opnieuw worden gebruikt. In het interieur is veel eiken wagenschot aanwezig en op diverse plaatsen bestaat de binnenbetimmering uit eiken en grenen wagenschot uit de bouwtijd. Ook de verdiepingsvloer is vrijwel compleet aanwezig. Op het erf werd de 17e eeuwse haardplaat teruggevonden. Kortom: verlies van dit bijzondere erfgoed zou doodzonde zijn.
Herbouw aan de Smidslaan te Zaandijk
Het lange pand zal de industriele bebouwing aan de zuidwestkant van de Smidslaan aan het oog onttrekken zal een eenheid vormen met Lagedijk 7/9, welk pand uit 1683 stamt en het overgeplaatste eind 17e eeuws/begin 18e eeuwse pakhuis De Baars. Gedacht wordt aan een kantoorfunctie. Zodoende zal de toeristische route naar de Zaanse Schans worden verfraaid en versterkt.
