‘Ma”, ‘ik ga even met de trein op en neer naar Zaandam’. ‘Een houten band halen’. Dit zei mijn broer Cor op een dag in 1942, toen hij 18 jaar oud was. Enkele uren later komt mijn vader van kantoor en rende naar de slaapkamer van Cor en kwam terug met een Ausweis in zijn handen. ‘Die is van Cor’. ‘
Hij belde mij vanuit het hoofdbureau van de Sicherheitsdienst (SD) in de Euterpestraat in Amsterdam, dat hij tussen Koog Bloemwijk en Zaandam bij controle gepakt was, omdat hij geen Ausweis kon tonen. Hij werd verder op transport gesteld naar de Euterpestraat in Amsterdam. Hij mocht daar even bellen met zijn vader en hem het probleem voorleggen’. Mijn vader kreeg , meen ik, twee uur de gelegenheid om het Ausweis naar de Euterpestraat te brengen. Wanneer hij niet op tijd was, zou Cor verder worden getransporteerd naar een ondergrondse vliegtuigfabriek in Ludwigshafen, om daar te gaan werken.
Cor was in het bezit gekomen van een Ausweis omdat hij de ULO verliet en zich liet inschrijven voor de HBS te Zaandam. In het bezit van zo’n belangrijk document hoefde men niet voor de Duitsers te werken. Ook mannen, die bijvoorbeeld in de Noord Oost Polder gingen werken voor de voedselvoorziening, konden op een Ausweis rekenen.
Mensen van mijn generatie zullen nog weten hoe berucht en wreed de SD was. Vanuit hun bureau werden de Jodentransporten naar de vernietigingskampen geregeld; veel verzetsmensen werden naar het bureau overgebracht om gemarteld en verhoord te worden, etc. Meteen na de oorlog is de naam van deze straat dan ook meteen gewijzigd in Gerrit van der Veenstraat, de naam van een groot verzetsheld.
Gelukkig op tijd stormde mijn vader het bureau van de SD binnen en na enige tijd werd Cor weer losgelaten en mocht vertrekken. Met heel veel haast, vaak rennend, haastten de twee zich met de tram naar het Centraal Station en stapte in de trein, die klaar stond om te vertrekken. Toen zij goed en wel in de trein waren, bleek deze niet richting de Koog te gaan, maar naar Utrecht. Ze waren in de zenuwen in de verkeerde trein gestapt! Tijdens het verlaten van het perron deed mijn vader de treindeur open en sprong, samen met Cor, naar buiten en vielen over elkaar op het perron.
Veel later stonden ze voor de deur van ons huis in de Leliestraat. Mijn vader, ontzettend bleek en een groot gat in zijn broek en de handen van Cor waren geschaafd en bebloed. Een avontuur, dat anders had kunnen aflopen!