Van voorheen Mars Manufacturen, Breedweer 6-8, Koog aan de Zaan

We zijn te gast bij mevrouw Mars-Prins, tegenwoordig woonachtig in Wormerveer.
Sommigen zullen nu vragen, wie dat is. Anderen denken meteen: aah, de voormalige mede-eigenaresse van Mars Manufacturen aan het Breedweer! En inderdaad, die mevrouw Mars-Prins dus.

Een echte Koger, want ze is van de Irisstraat oorspronkelijk. Uit een gezin met 3 kinderen doorliep ze School A. Deze school werd kort daarna in 1957 gesloopt en daarvoor in de plaats kwam de Lindenboomschool.

Goedenavond mevrouw Mars, om maar met een gewetensvraag te beginnen, bent u recentelijk nog op de Koog geweest?

Nou, om eerlijk te zijn, eigenlijk niet. Een paar jaar geleden ben ik voor het laatst langs geweest.

Even een persoonlijke vraag: hoe heeft u Henk, uw man eigenlijk ontmoet?

Dat is bij de ZBSV gebeurd, de Zuider BuurtSpeeltuinVereniging. Eén keer per jaar, op derde Pinksterdag, ging de ZBSV met alle kinderen op stap. In 1967 ging het met bussen naar De Efteling. Dat was toen nog niet zo groot als nu en bestond eigenlijk alleen nog maar uit het Sprookjesbos. Ik was gevraagd als begeleiding. Het bleek dat een jongen die regelmatig bij de overburen kwam (Henk dus), ook als begeleiding mee ging. Op een gegeven moment zijn we naast elkaar terecht gekomen tijdens die dag en zo is het begonnen. Uiteindelijk zijn we in 1970 getrouwd. 

U had een zaak in manufacturen. Ik, als niet zo bekend op manufacturengebied, vroeg me meteen af: wat zijn nu eigenlijk manufacturen?

Nou, dat zijn onder andere ondergoed (geen beha’s) voor dames en heren, onderjurken, pyjama’s, handdoeken, badlakens, theedoeken, keukendoeken, lakens en slopen (later ook dekbedovertrekken), ritssluitingen, naaigaren, bolletjes wol. Later hebben we de bolletjes wol uit de winkel  gehaald, omdat de vraag vanuit de klanten verdwenen was. Ook hadden we panties en pantykousjes, babykleren en ook borduurwerk. Je ziet het het was een uitgebreid assortiment.

Waar zaten jullie met je zaak?

We zaten vanaf het begin op Breedweer 8. Eerst zat de winkel van kruidenier van Vlierden er nog naast tot ongeveer 1971. De familie van Vlierden heeft het daarna nog tot 1984 als woonruimte gebruikt. Nadat ze verhuisden heeft de Manufacturenwinkel de ruimte voornamelijk nog als opslag gebruikt. De bovenruimte was eerder al bij de bovenruimte van nummer 8 getrokken en daar woonden Henk en ik.

Toen ik 18 was had ik mijn Middenstandsdiploma van de HBS aan het Ruijterveer (later: Zaanlands Lyceum) op zak. Later kwam ik in de winkel te staan. In de beginperiode heb ik nog mijn Detex-diploma gehaald bij het Confectiecentrum in Amsterdam. Dus was ik uiteindelijk Middenstander met een Detex-diploma. Omdat ik ook mijn rijbewijs al snel had kon ik elke week op woensdagmiddag (dan was de zaak dicht) met mijn schoonmoeder met de auto naar De Vries – van Buren op de Haarlemmerdijk en de firma Beukenkamp op de Beursstraat (achter het Beursgebouw) in Amsterdam om inkopen te doen. Daarnaast moesten we naar Amstelveen voor het borduurwerk. Daar deden we inkoop bij een magazijn. Vanaf 1992 werden de bestellingen gelukkig door deze firma’s bij de winkel bezorgd. Dat scheelde een hoop reistijd.

Hoe lang hebben jullie in de zaak gezeten?

In 1991 hebben Henk (officieel Hendrik), mijn man, en ik de zaak van mijn schoonmoeder Neeltje Mars-Schipper overgenomen, toen zij overleed. Onze boekhouder was de heer Pieters die kantoor hield in de buurt van Wastora in Zaandam. Wij hebben de zaak tot 2000 voortgezet, maar vanwege gezondheidsproblemen hebben we er helaas mee moeten stoppen. Natuurlijk stonden we al een stuk langer in de zaak, zoals je al uit mijn antwoord op de voorgaande vraag kon opmaken. Eigenlijk stonden we constant in de winkel tijdens de openingstijden. De winkel was open op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 9 tot 18 uur, op woensdagochtend en op zaterdag van 9 – 17 uur. De hele zondag en woensdagmiddag waren we dicht. Dat was toen nog vaste prik zo’n woensdagmiddagsluiting. Later werd de woensdagmiddagsluiting veranderd in een maandagsluiting. Dit was natuurlijk veel handiger voor de inkoopactiviteiten in Amsterdam.

Waren jullie ook lid van de winkeliersvereniging Rondje Koog?

Jazeker. Ik heb zelfs nog in het bestuur van Rondje Koog gezeten en maakte daarbij de notulen van de vergaderingen. Toen zaten verder ook Piet Booij van Garage Booij (voorzitter), kapster Lena Heijmans, Frank van der Stadt van de gelijknamige Schoenhandel Van der Stadt (penningmeester) en Joop Beijer van de BB-Hal in het bestuur. Het waren altijd goede bijeenkomsten. We kwamen ongeveer vier keer per jaar bijeen. Daarin werden dan de Sinterklaasintochten voor de Koog georganiseerd en ook de Braderie van de Koog.

Even terug naar jullie zaak aan het Breedweer. Je schoonouders hebben het dus opgezet?

Nou, nee. Mijn schoonouders Neeltje en Dirk Mars, beter bekend als “Knotje Wol”, hebben de zaak voortgezet van Dirk z’n vader Hendrik Mars Pieterszoon (Pz.).

Opa Hendrik Pz was gestart met een brei-atelier op de eerste etage. Later kwam daar de manufacturenwinkel bij op de begane grond. En weer later werd het brei-atelier weg gedaan doordat er geen vraag meer naar was. De opbrengsten van de winkel waren op een gegeven moment dusdanig dat mijn schoonvader er een baan naast nam bij de firma Duyvis, van de borrelnootjes.

In al die tijd werd er vrij weinig reclame gemaakt voor de zaak. Dat ging toen nog grotendeels via mond-op-mondreclame. Wel hebben we nog met een bord reclame gemaakt op het voetbalveld van KFC.

De rokerij op Breedweer 10 was van Jaap Mars, een broer van opa Hendrik Pz. Hier werden in het verleden ook de bekende Hema-rookworsten gemaakt!

Wat gebeurde er eigenlijk in zo’n brei-inrichting?

Daar werkten vooral dames. Ze breiden truien en worstelpakken. Wat precies worstelpakken waren is me niet echt bekend. Uiteindelijk heeft de gemeente de winkelgebouwen overgekocht en in 2007 laten slopen.

Frank Engel, maart 2023