Na wat bronnenonderzoek kwam Frans Hoving, gemeentearchivaris van Zaanstad, tot een redelijk waarschijnlijke verklaring van de oorsprong van de vlaggen. Beide vlaggen, die gevonden zijn in de raadhuizen van Zaandijk en van Koog zijn in 1938 ontworpen als zgn. défilévlaggen. Dat défilé vond plaats in Amsterdam bij het 40-jarig jubileum van Wilhelmina.

De gezamenlijke jeugdverenigingen van beide dorpen hebben in optocht de vlaggen opgehaald bij hun burgemeesters en zijn, na het aanhoren van stichtelijke woorden, op de trein naar Amsterdam gestapt.

De organisatie van het jubileum wilden dat alle provincies en gemeenten in optocht voor het paleis voorbij zouden trekken, getooid met vlaggen. Omdat veel gemeenten (en ook enkele provincies) helemaal geen vlag hadden, ontwierp de organisatie die voor ze. Een gemeentevlag werd dan opgebouwd uit de kleuren van de provincie en linksboven het gemeentewapen.

Dat verklaart waarom beide vlaggen de kleuren van de provincie Noord-Holland voeren.

Je kunt een défilévlag ook herkennen doordat hij (nagenoeg) vierkant is in plaats van de normale 2:3 verhouding.

Deze vlaggen zijn dus geen officiële gemeentevlaggen, want daarvoor is een raadsbesluit nodig. De gemeenteraad van Zaandijk heeft in 1962 een dergelijk besluit genomen, maar die vlag is vervallen met de fusie tot Zaanstad. Overigens leek die vlag totaal niet op de défilévlag die in 1994 als inspiratie voor de huidige dorpsvlag heeft gediend.

Frans Hoving