Molen De Jonker: een zaagmolen werd later cacaofabriek… en zoende De Juffer. Plaats: Oostzijde, even ten noorden van de Noorderbrug.
Door Thijs de Gooijer
De Jonker… Het bouwjaar van deze zaagmolen is niet bekend maar hij werd al genoemd in 1672. De molen werd gebouwd als balkenzager maar later omgebouwd tot oliemolen. (foto boven: rechts vooraan Molen De Jonker, op de achtergrond molen het Rad van Avontuur)
Molen De Jonker kon echter, net zoals vele soortgenoten de strijd met de oprukkende stoommachine niet volhouden. Bovendien zat molen Het Pink dringend om onderdelen verlegen. In 1926 begon de onttakeling en in 1932 werd hij tot stellinghoogte afgebroken. De gehele onderbouw is verwijderd in 1940. De naam De Jonker ging over op de cacaofabriek die op dezelfde plaats werd gebouwd en die nu onderdeel uitmaakt van Gerkens cacao (Cargill) De laatste eigenaren waren de heren Wit en Burghart die ook de cacaofabriek bouwden.
Niet ver van de Jonker stond nog een zaagmolen. Een dame welteverstaan. Haar naam was de Juffer… Zij viel door de slopershamer in 1878. De Juffer en de Jonker stonden niet ver van elkaar af en als de zon achter de kim was verdwenen en de maan zette alles in een zilveren licht raakten hun schaduwen elkaar en de Zaankanters rijmden dan ook
De Juffer en de Jonker
Die zoenen elkaar in het donker
Deze prachtige romance in de maneschijn is dus wreed verstoord door slopershanden… En daar mogen we spijt van hebben… die grote statige Jonker en de ranke Juffer daar zoenend aan de boorden van de Zaan. Wat zou het een fantastisch schouwspel zijn geweest.
Het geheim van het Coca-Cola flesje
In ons kleine cacaomuseum te Koog aan de Zaan staat een flesje Coca-Cola, veel bezoekers vragen waarom dat is, wel… hier een verhaaltje.
In 1915 kreeg de bottelarij The Root Glass Company in Terre Haute in de Verenigde Staten na een gewonnen prijsvraag de opdracht om een flesje te ontwerpen voor de Coca-Cola fabrieken. Het flesje moest aan een aantal bijzondere voorwaarden voldoen.
- Het moest een sensuele vorm hebben
- Het moest anders zijn dan andere flessen
- Je zou het in het donker op de tast moeten kunnen herkennen
- Als het aan scherven ligt zou het herkenbaar moeten zijn
In die tijd was men ervan overtuigd dat er cacao in de geheime formule van Coca-Cola zat. Cacao is in het Engels Cocoa en dat komt heel dicht bij Coca-cola. De ontwerpers zochten dus iets met cacao en toen men de geribbelde cacaoboon als eerste zag sloeg de fantasie op hol en zag men er een sensuele vorm in en tevens een flesje wat qua vorm anders was dan alle andere flesjes. Bovendien werd de naam Coca-Cola meegegoten in het glas.
Het management was zeer positief en het flesje werd in productie genomen. Zo werd het flesje met de ribbels een herkenbaar icoon wat heden ten dage nog steeds bestaat al is de vorm in de loop der jaren wel iets veranderd.
Het is dus te danken aan een verkeerde aanname dat er cacao in cocacola zat dat dit flesje zo een geweldig succes werd. In Coca-Cola zit namelijk geen cacao.
In het recept zit wel gemalen coca-bladeren waaruit de cocaïne is verwijderd. Vandaar dus de naam Coca-Cola. Het recept is nog steeds geheim en wordt bewaard in een stevige kluis in Atlanta.
Slechts twee mensen mogen tegelijk het recept kennen. Deze mensen mogen niet met hetzelfde voertuig reizen om te voorkomen dat bij een ongeluk ze allebei tegelijk het hoekje omgaan… in de fabriek krijgen de medewerkers een lijst met genummerde potten waarin de vloeibare extracten zitten met een mengvoorschrift. Zo houdt men het geheim bewaard van deze succesformule… en een succes is het. Er worden gemiddeld per dag… schrik niet… 1,8 miljard flesjes of blikjes Coca-Cola gedronken. Per dag dus!!!
Op de foto’s ziet u de geribbelde cacaoboon en het flesje wat het levenslicht zag. Met een beetje fantasie zie je wat sensuele vormen… ?